Anna en Emma
Het begon in mijn pubertijd. Mijn teergeliefde bonnie deed me mijn eerste Tolstoj cadeau. Geen evident boek voor een vijftienjarige, en toch… Anna Karenina werd, net zoals Emma Bovary (uit Gustave Flauberts Madame Bovary) een soort van rolmodel voor mij. Nu zie ik je daar de wenkbrauwen al bij optrekken. Anna en Emma waren inderdaad geen doordeweekse vrouwen en al zeker geen ‘brave’ huismoeders. Ze waren hysterisch, overspelig en ongelukkig, maar ook moedig, levendig en stoer. Ja, ze waren voorbestemd om depressief en uitgeblust in bed te eindigen of nog erger, onder een trein. Want jammer genoeg was dat het fatale lot van heel veel vrouwen in die tijd. Vrouwen die geen genoegen namen met naar de pijpen van hun echtgenoot te dansen. Vrouwen die meer wilden. Die zich vrij wilden bewegen, en net als de mannen in hun omgeving, gehoor gaven aan vurige passionele avonturen. Alleen al om hun moed en omdat ze hun nek hiervoor wel erg ver uitstaken, ging ik van hen houden. Ik nam hen mee in mijn hart en beloofde mezelf om de onafhankelijkheid waarnaar zij- en zovelen voor gestreden hadden en onder bezweken waren, hoog in het vaandel te dragen. For-ever!
Coco en Edith
Later, toen de fascinatie voor mode, en het werken met – ,een belangrijk deel van mijn leven werd, was het Coco (Chanel) die me het meest van alle persoonlijkheden in fashionland, kon bekoren. Niet omdat ik al haar creaties fantastisch vond, wel omdat ik hààr zo fantastisch vond. Omdat ze vrouwen eindelijk uit hun nog Victoriaanse keurslijf wist te bevrijden. De ingesnoerde, nauwelijks in staat om zelfs alleen maar te ademen-mode, wist ze slim om te buigen naar een casual stijl waarin dames eindelijk vrij konden zijn . Ze droeg zelf vaak een broek, wat in die tijd hoogst eigenzinnig en ongewoon was en ze had een minnaar waar ze steevast mee naar de wilde Normandische kust trok om er de liefde met grote teugen te consumeren in deze schaarse gestolen momenten. Nog zo’n buitenbeentje was Piaf. La Vie en Rose, blijft toch één van de meest beklijvende lovesongs uit de geschiedenis. Ik weet niet hoe het met jou zit, maar als zij dit lied zingt, dan voel ik zijn armen bijna fysiek rond haar hartverscheurende stem rusten. Ze schreef het voor haar ‘boxeur’, die helaas al getrouwd was met iemand anders. Coco en Edith, beiden bleven niet gespaard van verdriet, turbulentie of schandaal, maar beiden waren ze zo geniaal in wat ze deden, met die ongekende creativiteit en tonnen lef van hen. Vrouwen die het gedurfd hebben te bijten in het leven al was het een grote sappige appel, en net daarom nooit vergeten zullen worden.
George en Emily
George Sand, schuilnaam voor Amandine Dudevant is nog een figuur die altijd hevig tot mijn verbeelding heeft gesproken. Als intellectuele vrouw bedreef ze politiek, iets wat uiteraard hoogst ongebruikelijk was voor vrouwen. In die tijd mochten vrouwen überhaupt nergens een mening over hebben en al zéker niet over politiek. Ze schreef haar boeken veiligheidshalve onder een mannelijk pseudoniem, anders waren ze wellicht nooit uitgegeven en ze gebruikte ze haar landgoed in Frankrijk om met vrienden en kunstenaars te filosoferen over elk mogelijk onderwerp. Discussies waar ik graag bij was geweest. Ze had een tijdje iets met Chopin. Ja dé Chopin. Kill me now! Hoe cool is dat? Dickinson vertikte het dan weer koppig om tijdens haar leven ook maar iets van het achterste van haar tong te laten zien. Postuum zijn er wel even meer dan achttienhonderd gedichten van haar uitgegeven. Wablief? Om maar te zeggen dat haar solitaire teruggetrokken bestaan vele vruchten afwierp waar ze niet persé zelf de honneurs van hoefde waar te nemen. Van ballen gesproken! Ze ging vooral op zoek naar zichzelf en creëerde voor niemand anders but herself. Wauw, wauw en nog eens wauw.
Ik kan nog wel een tijdje doorgaan, want ik heb het nog niet over Frida Kahlo, Benoite Groult, Marie Antoinette en Jeanne d’Arc gehad. Stuk voor stuk vrouwen waar ik een altaar voor zou bouwen moest ik rianter wonen en waar ik een nier voor zou afstaan om ze te kunnen ontmoeten, spreken, ruiken en beleven. Het is zelfs zo dat wanneer ik achter mijn toetsenbord verdwijn, in mijn aquarelpenselen kruip of mijn kleurpotloden ter hand neem, ik hen soms toespreek. Die beroemde personages. In mijn hoofd komen ze dan tot leven en dan vraag ik hen of ze tot mij willen komen. Om me te helpen met mijn tekeningen of om me een lyrisch stukje proza zonder fouten te laten schrijven. Om hun passie en gretigheid bid ik dan, en of ik daar ook een heel klein stukje van zou mogen voor mijn persoonlijke creatieve uitspattingen.
Tot nu toe zonder veel resultaat moet ik tot mijn spijt toch wel bekennen. Ik heb hét werk nog lang niet op doek en mijn meesterwerk nog niet bij benadering geschreven (om maar te zwijgen van die schrijffouten) maar wat wel geldt tot nader order is dit zinnetje: Je ne regrette rien!
En hoewel dat niet veel is, is het wel iéts.
(zingend)…Je repars à zero…
***